ul. Pylimo 39

W latach 1830-40 w Wilnie rozpowszechnił się żydowski świecki ruch na rzecz oświaty – Haskala. Już w latach 1820-1830 ukazały się pierwsze świeckie wydania – książki historyczne, przetłumaczone przez pierwszego znanego pisarza okresu Haskala Mordechaja Gincburga (1795-1846), poezja Abrahama Dawida Lebensona (1794-1876). W gimnazjum wileńskim zjawili się uczniowie narodowości żydowskiej. W 1846 r. żydowscy oświatowcy podczas pogrzebu Gincburga doszli do wniosku, że potrzebne im jest pomieszczenie dla zebrań i postanowili w tym celu założyć własną synagogę. Ich inicjatywę przejęły władze Wilna i w 1847 r. otrzymano zezwolenie na otwarcie synagogi. Nazwano ją "Taharat Hakodesz" (Oczyszczenie świątyni). Synagoga miała kierunek ortodoksyjny, ale na wzór Niemiec, gdzie w tym okresie zaczął kształtować się zreformowany judaizm i gdzie obrzędom w bożnicach towarzyszyły śpiewy chóralne, synagoga wileńska najczęściej zwana była chóralną.

W XIX w. bożnica funkcjonowała w różnych pomieszczeniach, aż w 1899 r. jej kierownictwo nabyło u kupca Elijaszberga parcelę przy ulicy Zawalnej (Pylimo). W 1902 r. architekt Dawid Rozenhaus przygotował projekt synagogi i we wrześniu 1903 r. podczas święta Rosz-Haszana (żydowski Nowy Rok) nastąpiło otwarcie tej bożnicy. Budynek miał elementy stylu mauretańskiego. Na piętrze urządzono pomieszczenia dla kobiet i dla chóru.

W uroczystości otwarcia uczestniczył znany historyk Szymon Dubnow, który w swych wspomnieniach pisał: „Zarząd synagogi chóralnej "Taharat Hakodesz" wyznaczył mi zaszczytne miejsce przy ścianie wschodniej... Całą duszą chłonę smutny uroczysty hymn „Unetane tokef” w wykonaniu kantora Bernsztejna”. Abraham Bernsztejn (1866-1932) przez kilka dziesięcioleci był kantorem Synagogi Chóralnej. Był też znanym kompozytorem, stworzył około 150 utworów muzycznych o tematyce żydowskiej. Jego uczniem był Mosze Kusewicki (1899-1966), który na początku trzeciego dziesięciolecia śpiewał w chórze synagogi.
Przez dwa lata w synagodze nauczał znany syjonista pisarz, deputowany Rosyjskiej Dumy Państwowej z ramienia Wilna Szmarjahu Lewin.

W XIX w. synagogę stale odwiedzali znani pisarze Abraham Dawid Lebenson, Aizik Mejer Dik, Kalman Szulman, rabin Zelig Minor, który pozostawił synagodze swą cenną bibliotekę. Przed pierwszą wojną światową do synagogi uczęszczali znani w mieście działacze żydowscy, jak pisarz Samuel Lejba Citron (1860-1930), kupiec Józef Szabad (ojciec przyszłego lidera wspólnoty Cemacha Szabada), architekt synagogi Dawid Rozenhauz (zamordowany na Ponarach w 1941 r.), działacz społeczny, kupiec, prezes pierwszego Judenratu (lipiec-sierpień 1941 r.) Saulius Trockis (zamordowany na Ponarach w 1941 r. podczas likwidacji pierwszego Judenratu), bankierzy i działacze społeczni Bunimowiczowie, członek zarządu wspólnoty Efraim Prużan (zamordowany na Ponarach w 1941 r.), a także wielu innych aktywistów wspólnoty. Synagoga "Taharat Hakodesz" jest jedną z nielicznych żydowskich bożnic, pozostałych po drugiej wojnie światowej. Ogółem w Wilnie w różnych latach pierwszego ćwierćwiecza XX w. istniały 102-104 bożnice.

W ostatnich latach budynek synagogi został odrestaurowany Częściej zaczęli tu przybywać i śpiewać różni znani kantorzy, w tym również wybitny współczesny kantor Józef Malowani, któremu nadano zaszczytne miano honorowego kantora Synagogi Chóralnej w Wilnie.

Od 2001 r. prezesem wileńskiej żydowskiej wspólnoty religijnej jest dr Simonas Alperavi č ius, a starostą Synagogi Chóralnej Chaim Glik.

Genrikas Agranovskis